Noclegi - polskie wybrzeże

Historia Pomorza i Kaszub

10 May 2012r.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej Pomorze Gdańskie znalazło się w cen­trum zainteresowania rów­nież wielu innych naukow­ców. Badacze historii Pomo­rza i Kaszub związani są głównie z dwoma ośrodkami: Gdańskiem i Toruniem. Oto nazwiska najważniejszych: w ośrodku toruńskim są to Ma­rian Biskup, Antoni Czachorowski, Karol Gór­ski, Marian Gumowski, Kazimierz Jasiński, Jan Powierski, Donald S t e- y e r, Krystyna Zielińska; w ośrodku gdańskim — Stani­sław Gierszewski, Stani­sław Mielczarski, Wac­ław Odyniec, Edwin Rozenkranz, Roman Wapiński. Nie można również pominąć Kazimierza Śląs­kiego i Brygidy K ii r b i- s ó w n y — znanych pomorzo- znawców poznańskich; Władysława Czaplińskiego oraz Teresy i Ryszarda Kiersnowsltich z Wrocławia, Tadeusza Cieślaka z War­szawy oraz księży Kazimierza Dąbrowskiego i Anto­niego Liedtkego z Pelpli­na. Ks. Czapiewski, Po­morzanin, wybitny znawca zasobów archiwalnych, wy­różniał się krytycznym zmys­łem historycznym, decydują­cym o trwałej wartości jego opracowań. Przez ponad sześćdziesiąt lat (zmarł w 1963 r.) sięgał po tematy nowe 1 trudne w historii Pomorza, publikując głównie w „Rocz­niku" i „Zapiskach" Towa­rzystwa Naukowego w Toru­niu. Jedną z najcenniejszych jego prac jest Kartuzja ka­szubska, wydana w 1966 ro­ku. Prof. dr Labuda, zwią­zany z poznańskim ośrodkiem uniwersyteckim, autor około 700 publikacji, jest dziś je­dnym z najbardziej znanych polskich mediewistów. Od 1969 roku pod redakcją, a za­razem przy współautorstwie prof. Labudy ukazuje się wielotomowa Historia Pomo­rza. Kaszuba, z podkartuskiej wsi Nowa Huta, interesuje się również samymi Kaszuba­mi, którym w swym niezwy­kle bogatym dorobku poświę­cił kilka prac. Ks. dr Ł ę g a, zmarły w 1960 roku, specjalista z za­kresu archeologii, etnografii i historii, pozostawił blisko dziewięćdziesiąt publikacji, w tym dziesięć książek .o nie­zwykłej wartości dla badaczy dziejów i kultury Pomorza Wschodniego. Chociaż Kaszu­by stanowiły tylko wycinek jego zainteresowań, zajmo­wał się bowiem przede wszy­stkim badaniami Warmii i Powiśla, skąd pochodził, po­łożył szczególne zasługi dla poznania pomorsko-gdańskie- go wczesnego średniowiecza. Prof. dr Bukowski, związany z Uniwersytetem Gdańskim, jest znawcą hi­storii literatury kaszubskiej. Jego Regionalizm kaszubski, wydany w 1950 roku, do dziś stanowi podstawowe źródło wiedzy o ruchu naukowym, literackim i kulturalnym na Kaszubach. Inne jego ważniej­sze publikacje dotyczą straj­ków szkolnych na Pomorzu Gdańskim oraz udziału Po­morza, w tym i Kaszub, w powstaniu styczniowym. O wybitnym etnografie i dialektologu ks. dr S y c h c i e piszemy osobno (patrz pod S).Po zakończeniu drugiej wojny światowej Pomorze Gdańskie znalazło się w cen­trum zainteresowania rów­nież wielu innych naukow­ców. Badacze historii Pomo­rza i Kaszub związani są głównie z dwoma ośrodkami: Gdańskiem i Toruniem. Oto nazwiska najważniejszych: w ośrodku toruńskim są to Ma­rian Biskup, Antoni C z a- chorowski, Karol Gór­ski, Marian Gumowski, Kazimierz Jasiński, Jan Powierski, Donald S t e- y e r, Krystyna Zielińska; w ośrodku gdańskim — Stani­sław Gierszewski, Stani­sław Mielczarski, Wac­ław Odyniec, Edwin R o- zenkranz, Roman W a- piński. Nie można również pominąć Kazimierza Śląs­kiego i Brygidy K ii r b i- s ó w n y — znanych pomorzo- znawców poznańskich; Władysława Czaplińskiego o- raz Teresy i Ryszarda Kier- snowsltich z Wrocławia, Tadeusza Cieślaka z War­szawy oraz księży Kazimierza Dąbrowskiego i Anto­niego Liedtkego z Pelpli­na. Badaczy dziejów wczesno­średniowiecznych Pomorza nie wymieniamy, mowa o nich w osobnym haśle (patrz „POME­RANIA ANTIQUA"). Nato­miast tu jeszcze kilka naz­wisk historyków zajmujących się specjalnie kaszubsko-po- morskim ruchem oporu, w la­tach ostatniej wojny. Najwy­bitniejszym z nich jest Konrad Ciechanowski, autor pierwszej i jedynej dotychczas pełnej monografii ruchu oporu na Pomorzu Gdańskim. Pe­wien dorobek publikacyjny z tego zakresu mają również Leon L u b e c k i i Czesław Madajczyk.Znacznie mniej optymisty­cznie wygląda sytuacja w dziedzinie badań kultury ma­terialnej i duchowej Kaszub. W Gdańsku zajmuje się ni­mi, na marginesie gromadze­nia zbiorów, tylko szczupły zespół Działu Etnograficznego Muzeum Narodowego kiero­wany do 1973 roku przez Lon­gina Malickiego. Dorobek publikacyjny tego trzyosobo­wego zespołu ma charakter raczej przyczynkarsko-popularyzatorski.