Noclegi - polskie wybrzeże

Kaszubscy Publikatorzy etnograficzni

10 May 2012r.

Wojciech Błaszkowski (w maju 1973 r. przeszedł na e- meryturę), znawca przede wszystkim drewnianego budo­wnictwa kaszubskiego. W To­runiu, gdzie za życia prof. Ste­lmachowskiej było centrum e- tnograficznych badań kaszubo- znawczych, obecnie tylko w niewielkim zakresie interesu­ją się Kaszubami Jadwiga Klimaszewska i Maria Znamierowska - Priif- f e r o w a. Jedyną dużą ka­szubską publikacją etnogra­ficzną ostatnich lat, pocho­dzącą ze środowiska toruń­skiego, jest monografia Ka­szubi bytomscy Ryszarda Ku- kiera. Konsekwentnie bada­niami na Kaszubach w za­kresie wycinkowego proble­mu kaszubskiego rybołówstwa przybrzeżnego zajmuje się uniwersytecki ośrodek łódzki. Rezultatem jego badań na ka­szubskim wybrzeżu w latach 1947—1950 i następnie 1957- 1960 są cenne publikacje Ja­dwigi Kucharskiej i Zdzisława Batorowicza, dotyczące między innymi ma- szoperii (patrz pod M). Znaw­cą kultury ludowej Kaszub jest ponadto Józef Gajek z Wrocławia, do którego Wy­dawnictwo Morskie zwróciło się w 1972 roku z propozycją przygotowania pełnej kaszub­skiej monografii etnograficz­nej. Od czasu gdy w 1934 ro­ku ukazał się Zarys etnogra­fii kaszubskiej Fryderyka Lo­rentza, nie było bowiem no­wego tego typu wydawnictwa. Jeszcze skromniej wygląda­ją badania z zakresu historii literatury kaszubskiej. Poza prof. Bukowskim pewien do­robek w tej dziedzinie mają pisarze kaszubsko-pomorscy: Leon R o p p e 1 (patrz pod R), Lech Bądkowski i Jan Drzeżdżon (patrzpod D). Badania w tym kierunku podejmuje również Benedykt Kloskowski. Po ostatniej wojnie Kaszu­by znalazły się w centrum zainteresowań wybitnego ję­zykoznawcy Zdzisława S t i e- bera i jego szkoły. Owocem badań prowadzonych przez niego z ramienia Polskiej Akademii Nauk od około 1950 roku jest syntetyczna praca określająca Stosunek kaszub- szczyzny do dialektów Polski lądowej (Warszawa 1956). Prof. Stieber przedstawia w niej swą teorię dwóch biegu­nów lechickich: zachodniego, na obszarze wymarłych języ­ków słowiańskich (Meklem­burgia), i wschodniego, na ob­szarze języka polskiego, osa­dzając między nimi kaszub- szczyznę. Dawniej zdaniem prof. Stiebera, różnice mię­dzy narzeczami lechickimi by­ły niewielkie. Zaczęły nara­stać dopiero z czasem, przy czym proces ten trwa. Stąd pogłębiająca się na przestrze- ni wieków różnica między ję­zykiem polskim a dialektem kaszubskim. Główną pracą szkoły prof. Stiebera jest Atlas językowy kaszubszczy- zny i dialektów sąsiednich, opracowywany pod jego kie­rownictwem przez zespół Za­kładu Słowianoznawstwa PAN. Pierwszy zeszyt Atla­su ukazał się w 1964 roku: do roku 1972 wydano osiem ze­szytów, a dalsze znajdowały się już w opracowaniu. Do­niosłe jego znaczenie polega na ukazaniu po raz pierwszy kaszubszczyzny na tle całej słowiańszczyzny, co pozwo­liło na wykazanie, że Ka­szuby pod względem słownic­twa są jedną z bardzo nie­licznych archaicznych oaz ję­zykowych z peryferii słowiań­szczyzny.